نماز اول وقت در کلام بزرگان

نماز عالی ترین حکمی است که خداوند از ان با تعبیرهای زیبا یاد کرده استنماز بعنوان رابطه گل سر سبد خلقت یعنی انسان و هستی بخش جهان، نمازبعنوان آرامش روح وروان و نمازبعنوان کنترل انسان از تمام زشتیها و نماز بعنوان رحمت الهی اما باید دید با این نمازی که خداوند این همه تاکیدنموده واز او بعنوان عالی ترین دستور یاد کرده و اولیاء الهی در مقابل فرارسیدن  اوقات  آن اندامشان به لرزه در می آ مد و آن را نشان مسلمانی میدانستند چه کرده ایم  ایا عمل ما مطابق شان نماز است ؟

 در قرآن کریم  یکی از خصوصیات اهل ایمان محافظت بر نماز بیان شده استخداوند میفرماید مؤمنان کسانی هستند که بر نماز خویش مواظبت‌ دارند و همهاوقات نماز را حفظ می‌کنند.

 محافظت نماز، همان توجه ویژه به نماز و عدم سهل‌انگاری در برپایی اینامر مهم است؛ این محافظت زمانی محقق می شود که انسان نه تنها اول وقت نمازخود را بخواند بلکه برای رسیدن ان لحظه شماری نماید و نماز را با عشقرسیدن به محبوب انجام دهد و آن را با هیچ کاری معاوضه نکند.

نماز كلید بهشت است«الصلوه مفتاح الجنه » رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) (1)

و در روایت دیگر حضرت رسول اكرم (صلی الله علیه و آله و سلم ) فرموده اند :

نماز پلكان ترقی و عروج انسان مؤمن است.«الصلوه معراج المؤمن» (2)

از این روست كه علماء ربانی و اولیاء خدا به هنگام نماز، چه نمازهایواجب و چه نمازهای مستحب خصوصا‌ نماز شب،دست از همه تعلقات دنیوی شسته وخود را برای اقامه‌ نماز و صحبت با خالق بی‎نیاز آماده می ‎كردند، گواینكه به مهیمانی شخص كریمی می‎روند؛ لذا به فرموده قرآن كریم نماز برایاولیاء‌خدا و خاشعین در محضر حق امری شیرین و آسان است «وانها لكبیره الاعلی الخاشعین»(بقره/ 45)

نماز در كلام بزرگان :

حضرت امام خمینی (ره): ... باید دانست كه چون حقیقتنماز عروج به مقام قرب و وصول به مقام حضور حق جل و علا است، برای وصول بهاین مقصد بزرگ و غایت قصوی طهاراتی لازم است كه ماورای این طهارت(ظاهری)است... .[3]

آیت الحق ملاحسینقلی همدانی(ره): ...شروع به نماز كنبا قلب پاك از حقد و حسد و غل و غش مسلمان و لباس و فرش و مكان نمازت بایدمباح باشد... و بایست به نماز به (گونه) ایستادن بنده در حضور مولای جلیل،باگردن كج وقلب خاضع و خاشع و بعد از فریضه صبح هفتاد مرتبه استغفار و صدكلمه‎ی طیبه‎ی توحید و دعای صباح مشهور را بخوان و تسبیح سیده نساء‌ رابعد از فریضه ترك مكن.[4]

آیت الله قاضی (ره): شما را سفارش می‎كنم به اینكهنمازهایتان را در بهترین و با فضلیت‎ترین اوقات آنها بجا آورید و آننمازها با نوافل 51 ركعت است،‌پس اگر نتوانستید، 44 ركعت بخوانید و اگرمشغله‎های دنیوی نگذاشت آنها را به جا آورید حداقل نماز أوابین رابخوانید. (نماز اهل انابه و توبه، هشت ركعت هنگام زوال)[5]

آیت الله العظمی بهاء الدینی(ره): «اگر می‎خواهید بركاتی نصیبتان شود نماز اول وقت بخوانید.»[6]

آیت الله بهجت (حفظه الله): ... احساس لذت در نماز یكسری مقدمات خارج از نماز دارد و یك‎سری مقدمات در خود نماز. آنچه كه قبلاز نماز و در خارج نماز بایستی مورد ملاحضه شود و عمل شود، این است كهانسان گناه نكند، ‌قلب را سیاه نكند، دل را تیره نكند، معصیت روح را مكدرمی‎كند، نورانیت دل را می‎برد.

و اما هنگام خود نماز انسان بایستی زنجیر و سیمی دور خودش بكشد تا غیرخدا داخل نشود، بایستی فكرش را از غیر خدا منصرف كند، البته اگر به طورغیر اختیاری توجهش به جائی رفت كه هیچ، اما به محض التفات پیدا كردنبایستی قلبش را از غیر خدا منصرف كند.[7]

آیت الله اراكی(ره): آیت الله اراكی و آیت الله بهجتدر جواب این سؤال كه برای اِزدیاد محبت به حضرت حق و ولی عصر (عج) چهكنیم؟ مرقوم فرمودند: گناه نكنید و نماز اول وقت بخوانید.[8]

حكیم و محدث بزرگ ملاّ محسن فیض كاشانى ؛

چون براى نماز آماده شدى مى بایست كه قلبت نزد نماز بوده و از هر وسوسه اى فارغ باشدو ببین كه در پیشگاه چه كسى ایستاده اى و با كه سخن مى گویى و شرم دار ازاینكه با مولایت با دلى غافل و قلبى ممّلو از وسوسه هاى دنیائى و ... سخنبگویى .

 و بدان كه او بر باطن تو مطلع بوده و به قلبت ناظر است ، و نمازتباندازه خشوع و تواضع و تضرع و زارى تو پذیرفته مى گردد. در نماز چنان بهعبادت حق روى آور كه گویا پروردگارت را مى بینى ... (9)

حضرت آیت ا... بهاءالدینى ؛ 

نماز معراج است اگر انسان صادقانه باشد و حرفهایى را كه در نماز مى زند دروغ نباشد، این نماز معراج است وقتى انسان مى گوید: « إِیّاكَ نَعْبُدُ وَ اِیّاكَ نَسْتَعِینُ» بنده هیچ موجودى غیر از خدا نیستم ، استعانت به غیر از خداى تعالى ندارمو در تمام حوایج ، علوم ، اقتصاد، سلامت و شفا، پناهگاه من خداى تعالى است.

اگر انسان موجودى باشد كه غیر خدا را عبادت نكند و به ما سوى اللهاستعانت نجوید، نماز معراج اوست . معارف اخلاق ، عبادات ، صوم و صلاه و حج، براى این است كه انسان به این مرحله برسد... این عروج و معراج اوست .

 ولى خدا باید توفیق دهد، تا كسى بتواند خود را به این مرحله برساند... نماز معراج است ولى مؤ منى كه راستگو باشد وقتى مى گوید: « إِیّاكَ نَعْبُدُ وَ اِیّاكَ نَسْتَعِینُ » دروغگو نباشد.

 اگر روزى صد مرتبه انسان این دروغها را بگوید به جاى این كه صعود پیدا كند، سقوط مى كند. عروج نتیجه صداقت انسان است .

 اگر صادقانه گفت : « إِیّاكَ نَعْبُدُ » آن وقت منبععلم و حكمت و قدرت مى شود و تمام بركات الهى بر این موجود نازل مى شود ولىورود به این مرتبه خیلى مشكل است و بدون توفیقات و تاءییدات الهى نمى توانآتشهاى دنیا را تحمّل كرد. (10)

لباس زیبا در نماز

گویند هنگامى كه امام حسن مجتبى علیه السّلام براى نماز آماده مى شد، بهترین لباسهاى خود را مى پوشید. از آن حضرت پرسیدند: ((چرا بهترین لباسهاى خود را مى پوشید؟)) امام علیه السّلام در پاسخ فرمود:

انّ اللّه جمیل و یحب الجمال ، فاتحمل لربّى و هو یقول : خذو زینتكم عند كل مسجد.

همانا خداوند زیباست و زیبایى را دوست مى دارد، پس من نیز لباس زیبابراى راز و نیاز با پروردگارم مى پوشم و هم او فرمود: ((به هنگام رفتن درمسجد خود را به زینت دربرگیرید)).

بر همین اصل ، طبق روایات مستحب است كه انسان ، براى نماز نیكوترینجامه خود را بپوشد، خود رامعطّر كند و با رعایت نظافت و در كمال طهارت بهنماز و راز و نیاز با خداى بزرگ بپردازد.

نماز اول وقت در کلام بزرگان

شهید اول می گوید به هر کاری مشغولی نماز اول وقت را ترک مکن اگر نمازت معاذالله قضی شد در اولین فرصت قضا کن. (11)

آیت الله العظمی بهاء الدینی (ره) فرمودند اگر می خواهید برکاتی نصیبتان شود نماز اول وقت بخوانید. (12)

آیت الله اراکی وآیت الله بهجت رحمه الله علیهما در جواب این سئوال کهبرای ازدیاد محبت به حضرت ولی عصر (عج)چه کنیم ؟مرقوم فرمودند :گناه نکنید و نماز اول وقت بخوانید .(13)

پی نوشت ها :

1.     نهج الفصاحه ـ حدیث 1588ـ‌ ابوالقاسم پاینده ـ انتشارات جاویدان- چاپ دوم 1336- تهران

2.     آداب الصلوه، ص 3 و 34 ـ امام خمینی(ره) مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(ره) ـ چاپ سوم 72،

3.     آداب الصلوه ـ ص 56 ـ امام خمینی(ره) ـ (مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره) چاپ سوم ـ 1372)

4.       حیات عارفانه فرزانگان (نماز اول وقت) ص 47 ـ حسن صدری مازندرانی ـ (انتشارات میراث ماندگار ـ اول 1380)

5.       اسوه عارفان ـ (گفته‎ها و ناگفته‎ها درباره مرحوم سید علی آقاقاضی) ـ ص 137 ـ (صادق حسن زاده ـ محمود طیار مراغی) انتشارات مؤمنین، اول/ 1378)

6.       حیات عارفانه‎ی فرزانگان ـ ص 26.

7.       فریادگر توحید، عارف كامل آیت الله العظمی بهجت، ص 211.تنظیم: مؤسسه تحقیقاتی فرهنگی اهل بیت(ع)، (ناشر مؤسسه فرهنگی انتشاراتیانصاری ـ چاپ دوم / 78).

8.       حیات عارفانه‎ی فرزانگان، ص 68

9.     منهاج النجات ، ملا محسن فیض كاشانى ص 88

10.  نردبان آسمان ، مجموعه درسهاى اخلاق آیت ا... بهاء الدین ره ، درس 62 ص 267.

11. از وصایای شهید ادرس مجله حوزه شماره 29

12. حیات عارفانه فرزانگان صفحه 26

13. حیات عارفانه فرزانگان